Lịch sử hình thành của Hộ chiếu: từ giấy thông hành cổ đại đến quyển hộ chiếu công nghệ tiên tiến
Hộ chiếu giúp bạn đi ra nước ngoài mang theo nhiều thông điệp thú vị. Cùng với dichvuvisagap.com tìm hiều lịch sử hình thành của hộ chiếu sẽ cho bạn cái nhìn tổng quát và nhiều điều thú vị!
Lịch sử hình thành của Hộ chiếu Việt Nam rất thú vị!
Trong thời đại mà chỉ cần cầm một tấm hộ chiếu là bạn có thể đặt chân đến hàng chục quốc gia, ít ai biết rằng hộ chiếu – passport thực chất là một “phát minh” có lịch sử kéo dài hàng nghìn năm. Từ các đế chế cổ đại, thời phong kiến Á Đông, đến tận những cuộc hành trình kỳ ảo như Tây Du Ký, khái niệm “giấy thông quan” đã sớm xuất hiện như một biểu tượng quyền lực và kiểm soát biên giới.
📜 Thời cổ đại: Khi việc “qua cửa ải” phải có giấy tờ
- Ở Trung Quốc thời Chiến Quốc và nhà Hán, người dân muốn đi qua các quan ải giữa các lãnh địa phải mang theo giấy phép gọi là “phiếu môn” – ghi rõ tên tuổi, nơi sinh, mục đích đi lại và thời gian lưu trú.
- Ở La Mã cổ đại, các sứ thần và quan chức sử dụng “thư giới thiệu” do hoàng đế cấp để thông hành, đảm bảo không bị làm khó trên đường đi.
- Đến thời Trung cổ ở châu Âu, loại giấy gọi là “sauf conduit” (giấy thông hành an toàn) do vua hoặc chính quyền cấp, chính là tiền thân trực tiếp của hộ chiếu hiện đại.
😂 Giấy thông quan của… Đường Tăng?
- Trong tác phẩm Tây Du Ký nổi tiếng, Đường Tăng muốn sang Tây Thiên thỉnh kinh cũng không thể “cưỡi mây đi thẳng” mà phải có “giấy thông quan” do vua Đường ban lệnh và đóng dấu triều đình.
Vua Đường Thái Tông trao Giấy thông quan cho Đường Tăng Trần Huyền Trang trong những tập đầu của Tây Du Ký 1986
- Trên đường đi, thầy trò cũng phải trình lệnh bài khi vào lãnh thổ của các nước lân cận, thậm chí còn gặp cảnh bị bắt giam do không có giấy tờ hợp pháp – một minh họa vui nhưng sát với thực tế lịch sử về việc quản lý di chuyển thời cổ.
🏯 Việt Nam thời phong kiến: “Giấy phép thông hành” đã có từ hàng ngàn năm
Trong sử sách Việt Nam và Trung Hoa, từng ghi lại rằng chính quyền Đại Việt và Đại Tống đã sử dụng “giấy thông hành” dành cho sứ thần, thương nhân và quan lại qua lại biên giới:
- Các đoàn sứ thần từ Đại Việt sang Tống hoặc ngược lại đều phải trình “thông điệp” hoặc “quốc thư”, có đóng dấu triều đình và do chính vua ban.
- Các “trạm dịch” được lập dọc theo quốc lộ – nơi người có giấy phép mới được qua lại, ăn nghỉ.
- Văn bản cổ còn ghi rõ số người đi, vật phẩm mang theo, ngày đến – ngày rời. Những giấy tờ này thực chất chính là hộ chiếu sơ khai thời phong kiến.
🌍 Hộ chiếu hiện đại: Chuẩn hóa toàn cầu sau chiến tranh
- Sau Thế chiến I, làn sóng di cư và mối lo an ninh buộc Hội Quốc Liên năm 1920 phải chuẩn hóa mẫu hộ chiếu: có ảnh, tên, nơi sinh, quốc tịch.
- Tới năm 1963, hộ chiếu quốc tế trở nên phổ biến với các yếu tố bảo mật như mã vạch, chữ ký, dấu đóng, chip sinh trắc học.
- Ngày nay, hộ chiếu không chỉ là giấy tờ cá nhân mà còn phản ánh quyền lực quốc gia – hộ chiếu mạnh cho phép đi đến hơn 190 nước không cần visa (ví dụ: Nhật Bản, Singapore…). Xem thêm thông tin hộ chiếu quyền lực nhất thế giới tháng 7/2025.
🔑 Kết luận: Hộ chiếu – từ giấy thông hành đến biểu tượng quyền lực
- Từ những thẻ bài bằng tre của thời Chiến Quốc, đến giấy thông quan của Đường Tăng, và cả “thông điệp quốc thư” của triều đình Đại Việt, lịch sử hộ chiếu là minh chứng cho mối quan hệ giữa tự do đi lại và quyền lực nhà nước.
- Ngày nay, chiếc hộ chiếu nhỏ bé có thể mở ra cả thế giới – nhưng vẫn mang trong nó dấu vết của hàng nghìn năm kiểm soát, trao đổi, và phát triển văn minh nhân loại.
📌 Bạn có biết?
- Ở một số nước, như Vanuatu hay Malta, bạn có thể “mua hộ chiếu” thông qua đầu tư – một phiên bản hiện đại của “giấy thông quan hoàng gia” thời xưa.
📜 Hộ chiếu thời cổ đại và trung đại có mấy loại?
| Loại hình | Mô tả | Khu vực/Thời kỳ tiêu biểu |
| Phiếu môn (票門) | Giấy phép qua ải, ghi tên, tuổi, nơi sinh, lý do di chuyển | Trung Quốc thời Chiến Quốc, nhà Hán |
| Sauf Conduit | Giấy thông hành an toàn do vua/pháp quyền cấp | Châu Âu thời Trung Cổ |
| Thư giới thiệu hoàng gia | Giấy từ hoàng đế/pharaoh cho phép đi lại hoặc ra nước ngoài | La Mã, Ai Cập cổ đại |
| Thông điệp/Sắc thư | Giấy phép mang tính ngoại giao của triều đình | Đại Việt – Đại Tống thời phong kiến |
| Giấy thông quan hành hương | Lệnh bài/giấy đi lại cho người tu hành (như Đường Tăng trong Tây Du Ký) | Trung Hoa thời Đường, truyện Tây Du Ký (văn học) |
🛂 Hộ chiếu thời hiện đại có mấy loại?
| Loại hộ chiếu | Mục đích sử dụng | Cơ quan cấp |
| Hộ chiếu phổ thông (Ordinary Passport) | Dành cho công dân đi du lịch, học tập, công tác | Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh quốc gia |
| Hộ chiếu công vụ (Official Passport) | Cấp cho cán bộ nhà nước đi công vụ ở nước ngoài | Bộ Ngoại giao / Cơ quan nhà nước |
| Hộ chiếu ngoại giao (Diplomatic Passport) | Dành cho nhà ngoại giao, cán bộ cấp cao của chính phủ | Bộ Ngoại giao |
| Hộ chiếu khẩn cấp (Emergency/Temporary Passport) | Cấp tạm thời khi hộ chiếu chính bị mất, hết hạn… ở nước ngoài | Đại sứ quán/Lãnh sự quán |
| Hộ chiếu đầu tư/quốc tịch (Economic Citizenship Passport) | Hộ chiếu được cấp khi mua quốc tịch thông qua chương trình đầu tư | Một số quốc gia như Malta, Vanuatu… |
| Hộ chiếu điện tử (ePassport) | Tích hợp chip sinh trắc học, chống làm giả, chuẩn ICAO quốc tế | Hầu hết các quốc gia hiện nay |
Bạn có thấy lịch sử hình thành của hộ chiếu có thú vị không? Thật tuyệt vời khi nắm trên tay quyển hộ chiếu quyền lực nhất. Ở thời điểm hiện tại người ta xếp hạng hộ chiếu quyền lực nhất thế giới, so sánh đến từng chỉ tiêu.
Nếu như bạn muốn xin cấp hộ chiếu thì hãy liên hệ ngay đến dịch vụ làm hộ chiếu gấp qua Viber, Zalo 0988.512.577 – 0966.089.350 của Công ty Du Lịch Thanh Niên Mới. Chúng tôi có kinh nghiêm hơn 20 năm cung cấp dịch vụ liên quan đến visa và hộ chiếu.
Xin cảm ơn!
